لوب پمپ
لوب پمپ چیست؟
پمپ‌های لوب که به‌طور معمول با نام‌های پمپ گوشواره‌ای و پمپ دنده‌ای قلوه‌ای شناخته می‌شوند، از دسته پمپ‌های جابجایی مثبت هستند. عملکرد آن‌ها مشابه پمپ دنده‌ای خارجی است، با
این تفاوت که در پمپ‌های لوب، لوب‌ها یا گوشواره‌ها به‌طور غیر تماسی و به‌طور همزمان می‌چرخند، به‌طوری که هیچ‌گونه تماسی بین روتورها وجود ندارد. این ویژگی باعث می‌شود تا پمپ‌های
لوب دچار سایش داخلی کمتری شوند. پمپ‌های لوب قادرند تا دبی 150 متر مکعب در ساعت را پمپاژ کنند و فشار خروجی آن‌ها می‌تواند تا 20 بار برسد.
مشخصات فنی و لیست قیمت لوب پمپ
پمپ لوب از دو روتور ساخته می‌شود که به یک جفت چرخ‌دنده متصل‌اند. این چرخ‌دنده‌ها باعث چرخش هماهنگ روتورها می‌شوند، به‌طوری که یاتاقان‌ها و شفت پمپ هیچ‌گونه تماسی با سیال
ندارند و در محفظه‌ای مجزا از سیال پمپاژی قرار می‌گیرند. نیروی موتور به یکی از محورهای روتور منتقل می‌شود و از طریق چرخ‌دنده‌ها به محور دیگر منتقل می‌گردد. سیال در محفظه پمپ به
دو بخش تقسیم می‌شود، یکی از آن‌ها در قسمت مکش (ورودی پمپ) و دیگری در قسمت رانش (خروجی پمپ) حبس می‌شود. با چرخش روتورها، سیال از قسمت مکش به قسمت رانش حرکت
کرده و در نهایت از پمپ خارج می‌شود. در پمپ‌های لوب هیچ‌گونه تماس مکانیکی بین روتورها یا روتور و محفظه وجود ندارد، که باعث کاهش سایش بین اجزای پمپ می‌شود. سایش تنها به دلیل
خوردگی ناشی از نوع سیال یا وجود ذرات جامد در آن پدید می‌آید.
در پمپ‌های لوب، بلبرینگ‌های محور در خارج از محفظه سیال قرار دارند و به‌طور معمول دارای طول بیشتری هستند که باعث محدودیت در فشار پمپ می‌شود. برای شروع به کار پمپ، محفظه
آن باید با مقداری سیال پر شود و برای تخلیه هوای داخل پمپ، یک شیر تخلیه هوا در خروجی آن تعبیه شده است که پس از پر شدن محفظه با سیال، بسته می‌شود.
انواع لوب پمپ
پمپ‌های لوب یا پمپ‌های گوشواره‌ای بر اساس طراحی روتور خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که در ادامه به توضیح هرکدام پرداخته می‌شود:
پمپ تک لوب
پمپ‌های تک لوب، به‌دلیل ساختار خاص روتور خود، کمترین آسیب را به ذرات جامد موجود در سیال وارد می‌کنند. این نوع پمپ‌ها معمولاً برای پمپاژ سیالات غلیظ و سیالاتی که حاوی ذرات جامد
درشت هستند، مناسب هستند.
پمپ دو لوب
این مدل پمپ‌ها برای سیالاتی که حاوی ذرات جامد کوچک یا متوسط هستند و همچنین سیالاتی که به نیروی برشی حساسند، به‌کار می‌روند. پمپ‌های دو لوب در صنایعی که نیاز به پمپاژ سیالات
با این ویژگی‌ها دارند، بسیار مفید هستند.
پمپ سه لوب
پمپ‌های سه لوب رایج‌ترین مدل‌های پمپ لوب هستند و برای انتقال سیالات با ویسکوزیته متوسط یا بالا مناسب‌اند. این نوع پمپ‌ها همچنین برای انتقال سیالات حاوی ذرات جامد هم کاربرد
دارند، اما باید توجه داشت که استفاده از آن‌ها برای سیالات حاوی ذرات جامد ممکن است باعث آسیب به بافت سیال شود.
پمپ چند لوب
پمپ‌های چند لوب برای انتقال سیالات تمیز (با ذرات جامد کم) طراحی شده‌اند و معمولاً خروجی یکنواخت‌تری نسبت به سایر مدل‌ها دارند.
انواع لوب پمپ بر اساس محل قرارگیری ورودی و خروجی
پمپ‌های لوب با توجه به محل قرارگیری ورودی و خروجی خود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
-
پمپ‌های با ورودی و خروجی کناری: در این مدل‌ها، ورودی و خروجی سیال در کنار پمپ قرار دارند.
-
پمپ‌های زیرمخزنی: در این نوع پمپ‌ها، ورودی و خروجی به‌طور عمودی در قسمت بالایی و پایینی پمپ قرار دارند.
لوب پمپ جکت دار
لوب پمپ‌های جکت دار دارای طراحی دوجداره هستند که برای حفظ دمای سیال عبوری از پمپ به‌کار می‌روند. در این سیستم، برای جلوگیری از سفت شدن سیال در محیط‌های سرد، از سیالات با
دمای بالاتر مانند بخار یا روغن برای پیش‌گرمایش استفاده می‌شود. همچنین در محیط‌های گرم، از سیالات با دمای پایین‌تر برای خنک‌سازی استفاده می‌شود.
پمپ‌های هایژنیک
پمپ‌های لوب هایژنیک، که به پمپ‌های بهداشتی نیز معروف‌اند، در صنایعی مانند مواد غذایی و دارویی کاربرد دارند. این پمپ‌ها دارای قابلیت تمیز کردن در محل (CIP) و استریل کردن در محل
(SIP) هستند. به‌دلیل ساختار خاص و عدم تماس دنده‌ها با یکدیگر، راندمان بالاتری دارند و می‌توانند سیالات حساس به برش مانند ماست، رزین‌ها و شوینده‌ها را بدون آسیب پمپاژ کنند. جنس
روتور این پمپ‌ها معمولاً از استنلس استیل یا پوشش‌های خاص مانند لاستیک، نایلون، برنز یا PTFE است.
اجزای اصلی پمپ لوب
پمپ‌های لوب از چندین بخش مختلف تشکیل می‌شوند که هرکدام نقش خاصی در عملکرد پمپ ایفا می‌کنند. اجزای اصلی این پمپ‌ها عبارتند از:
-
روتور یا لوب (دنده‌ها و گوشواره‌ها): روتور پمپ لوب می‌تواند بسته به نوع سیال، طرح‌های مختلفی داشته باشد.
-
مکانیکال سیل: این سیل‌ها در انتهای محل ورود هر محور به محفظه سیال برای جلوگیری از نشت سیال استفاده می‌شوند.
-
چرخ‌دنده‌ها و یاتاقان‌ها: این اجزا هیچ‌گونه تماسی با سیال ندارند و برای انتقال نیرو و چرخش روتور استفاده می‌شوند.
-
محفظه شفت و چرخ‌دنده‌ها: این قسمت‌ها حاوی روغن روانکار برای روان‌سازی حرکت چرخ‌دنده‌ها هستند.
-
محفظه اصلی پمپ (کیسینگ): این محفظه وظیفه نگهداری و هدایت سیال در پمپ را دارد.
-
درپوش محفظه یا نشت‌بند: این بخش از نشت سیال جلوگیری می‌کند.
مشخصات کاری و ویژگی‌های عملکرد لوب پمپ
دبی پمپ‌های لوب با توجه به سرعت چرخش روتور تعیین می‌شود. هرچه سرعت بیشتر باشد، دبی پمپ افزایش می‌یابد. البته به‌دلیل وجود لقی بین روتورها، مقداری از جریان در محفظه از ناحیه
پر فشار به ناحیه کم‌فشار نشت پیدا می‌کند که ممکن است جریان خروجی کاهش یابد. نشتی داخل پمپ با افزایش ویسکوزیته سیال کاهش می‌یابد.
کاربردهای معمول لوب پمپ
پمپ‌های لوب در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارند. برخی از مهم‌ترین کاربردها عبارتند از:
-
صنایع شیمیایی: برای پمپاژ مواد شیمیایی که با استنلس استیل 316L سازگار هستند و نیاز به شستشو یا استرلیزه کردن در محل دارند.
-
صنایع غذایی: لوب پمپ‌ها برای پمپاژ سیالاتی مانند خمیر، مربا، ژله، پنیر، سس‌ها، روغن‌ها و غیره بسیار مناسب هستند.
-
صنایع دارویی و آرایشی: این پمپ‌ها در صنایع آرایشی برای پمپاژ محصولات حساس مانند کرم‌های مرطوب‌کننده، عطر، لوسیون‌ها، خمیر دندان و صابون‌ها کاربرد دارند.
| مواد قابل انتقال با لوب پمپ | ||||
| رب گوجه | ماست میوه ای | سس | دوغ | خمیر گوشت |
| خمیر گوجه | ماست | شکر مذاب | سفیده تخم مرغ | کره |
| خمیر دندان | ژلاتین | لوسیون | زرده تخم مرغ | کارامل |
| وازلین | گلوکز | مالت | اسانس | روغن خام |
| سبزیجات | خیار شور | مارگارین | شیر | غذای حیوانات |
| سرکه | شکلات | مارمالاد | ماهی زنده | مایه پنیر |
| ماء الشعیر | ترشی | مایونز | آبمیوه | کشک |
| روغن سبوس | روغن نارگیل | ملاس | پالپ میوه | کمپوت |
مزایای و معایب لوب پمپ‌ها
از مزایای پمپ‌های لوب می‌توان به قابلیت شستشو و استریل کردن در محل، جریان آرام و یکنواخت، عمر بالای کاری، و توانایی جابجایی مواد حساس اشاره کرد. همچنین این پمپ‌ها دارای نصب
آسان و قابلیت کار در دو جهت هستند. از معایب آن‌ها می‌توان به قیمت بالاتر نسبت به سایر پمپ‌ها اشاره کرد.
نکات نصب و نگهداری
برای نصب پمپ‌های لوب باید از هم‌راستایی صحیح شافت پمپ، الکتروموتور و گیربکس اطمینان حاصل کرد تا از خرابی و فرسایش قطعات جلوگیری شود. همچنین باید به‌طور دوره‌ای نشت‌بندها
را بررسی و در صورت لزوم تعویض کرد.